Doopsgezinden in Wormerveer
De doperse geloofsrichting in Wormerveer bestond sinds het eind van de zestiende eeuw uit twee gemeenschappen: die der Friese doopsgezinden en die der Waterlandse doopsgezinden. Laatstgenoemden hadden hun vermaning op de Noord, achter de bebouwing van het tegenwoordige wooncomplex ‘De Zaanstroom’. Over de vroegste geschiedenis van beide gemeentes is weinig bekend. In 1675 telden de ‘Waterlanders’ driehonderd lidmaten.
Bouw Wormerveerse Vermaning
De Friese Doopsgezinde Gemeente te Wormerveer schreef in 1829 een wedstrijd uit onder Nederlandse architecten voor een passend ontwerp voor een nieuw vermaanhuis. Het oude kerkgebouw, een houten pand achter het tegenwoordige Zaanweg 64, was te klein geworden en vergde ook te veel onderhoud. Het winnende ontwerp, ingezonden onder het motto ‘Aan de Godsdienst gewijd’, was van de Amsterdamse architect Hendrik Springer. Deze was afkomstig uit een bekend geslacht van timmerlieden en architecten. Hendriks vader, meester-timmerman Willem Springer, kreeg daarna de opdracht om het ontwerp uit te voeren. En zo verrees in 1830-’31 een fors gebouw in neoclassicistische stijl.
Bouw van het orgel
De Amsterdamse orgelbouwers Flaes en Brünjes bouwden in 1855 hun eerste orgel in de Wormerveerse vermaning. Later zouden zij in de Zaanstreek in nog vijf kerken een kerkorgel bouwen. (op de foto: Pieter Flaes)
De oprichting van de SWV
In 2009 werd de Wormerveerse Vermaning door de DGW overgedragen (verkocht voor één euro) aan de St. Wormerveerse Vermaning. De SWV was kort daar voor op initiatief van de HVW en een aantal prominente en betrokken Wormerveerders opgericht. De verwachting was dat er circa € 250.000, – nodig zou zijn voor de restauratie (o.a. funderingsherstel kerkenkamer) om het gebouw weer in goede staat te krijgen, geschikt voor tentoonstellingen, concerten en andere (culturele) activiteiten van- en voor Wormerveerders.
Het funderingsherstel
Eind 2015 was er circa € 600.000,- beschikbaar en kon gestart worden met de 1e fase van de restauratie en met name het herstel van de fundering van de kerkenkamer en een kleine uitbreiding (toiletten e.d.).
De restauratie van het dak
In 2019 (de raming van de totale kosten was o.a. door prijsstijgingen verder gestegen tot circa € 900.000) waren er voldoende middelen (circa € 100.000,-) verkregen om te kunnen starten met het herstel van de daken van de kerkenkamer, en het dak boven het orgel (het dak van de kerkzaal was al voor de overdracht herstelt).